13 chỉ số tài chính cần biết khi kinh doanh Cafe, Nhà hàng, quán ăn
Việc kinh doanh trong lĩnh vực ẩm thực, đặc biệt là cafe, nhà hàng, quán ăn, luôn đầy thách thức và cạnh tranh. Để thành công, bên cạnh chất lượng món ăn và dịch vụ, bạn cần nắm vững các chỉ số tài chính quan trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn 13 chỉ số cần thiết để theo dõi và quản lý hiệu quả hoạt động kinh doanh, từ đó đưa ra quyết định chiến lược đúng đắn.
Giá Vốn Hàng Bán (Cost of Goods Sold – COGS)
Giá vốn hàng bán là tổng chi phí nguyên vật liệu trực tiếp để tạo ra sản phẩm, bao gồm chi phí nguyên liệu thô, gia vị, đồ uống,… cho từng món trong menu. Chỉ số này giúp bạn kiểm soát chi phí nguyên liệu, định giá bán hợp lý và đánh giá hiệu quả hoạt động. Việc so sánh giá vốn hàng bán với mặt bằng chung của thị trường cũng rất quan trọng.
Công thức:
Giá vốn hàng bán = Giá trị hàng tồn kho đầu kỳ + Mua vào trong kỳ – Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ
Ví dụ: 320 triệu đồng hàng tồn kho đầu kỳ + 280 triệu đồng chi phí mua nguyên liệu – 295 triệu đồng hàng tồn kho cuối kỳ = 305 triệu đồng giá vốn hàng bán.
Tỷ Lệ Chi Phí Lao Động (Labor Cost Percentage)
Tỷ lệ chi phí lao động là phần trăm doanh thu được dùng để trả lương và các chi phí liên quan đến nhân viên. Đây là khoản chi phí lớn thứ hai sau giá vốn hàng bán, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận. Tối ưu hóa chỉ số này là chìa khóa để tăng hiệu quả kinh doanh.
Công thức:
Tỷ lệ chi phí lao động = (Chi phí lao động ÷ Doanh thu) x 100
Ví dụ: (120 triệu đồng chi phí nhân công ÷ 780 triệu đồng doanh thu) x 100 = 15%. Tức là chi phí lao động chiếm 15% doanh thu.
Chi Phí Gốc (Prime Cost)
Chi phí gốc là tổng của giá vốn hàng bán và chi phí lao động. Đây là khoản chi phí lớn nhất trong kinh doanh nhà hàng, quán ăn, cafe, ảnh hưởng đến mọi quyết định kinh doanh, từ định giá menu đến lập ngân sách và mục tiêu kinh doanh.
Công thức:
Chi phí gốc = Giá vốn hàng bán + Tổng chi phí lao động
Điểm Hòa Vốn (Break-Even Point)
Điểm hòa vốn là mức doanh thu mà tại đó tổng doanh thu bằng tổng chi phí, không có lãi cũng không có lỗ. Chỉ số này giúp bạn xác định cần phải bán được bao nhiêu để bù đắp chi phí và bắt đầu tạo ra lợi nhuận. Đây cũng là thông tin quan trọng để thu hút nhà đầu tư.
Công thức:
Điểm hòa vốn = Tổng chi phí cố định ÷ [(Tổng doanh thu – Tổng chi phí biến đổi) ÷ Tổng doanh thu]
Ví dụ: 250 triệu đồng chi phí cố định ÷ [(780 triệu đồng doanh thu – 360 triệu đồng chi phí biến đổi) ÷ 780 triệu đồng doanh thu] = 464.28 triệu đồng. Doanh thu phải vượt 464.28 triệu đồng mới có lãi.
Tỷ Lệ Chi Phí Nguyên Liệu (Food Cost Percentage)
Tỷ lệ chi phí nguyên liệu thể hiện mối quan hệ giữa chi phí nguyên liệu của một món ăn và giá bán của món đó. Nắm vững chỉ số này giúp bạn định giá bán hợp lý, đảm bảo lợi nhuận và cạnh tranh hiệu quả.
Công thức:
Tỷ lệ chi phí nguyên liệu = (Chi phí món ăn ÷ Giá bán) x 100
Lợi Nhuận Gộp (Gross Profit)
Lợi nhuận gộp là số tiền còn lại sau khi trừ giá vốn hàng bán khỏi tổng doanh thu. Lợi nhuận gộp được dùng để chi trả các chi phí khác như tiền thuê mặt bằng, điện nước,…
Công thức:
Lợi nhuận gộp = Tổng doanh thu – Giá vốn hàng bán
Hệ Số Vòng Quay Hàng Tồn Kho (Inventory Turnover Ratio)
Hệ số này cho biết số lần hàng tồn kho được bán hết trong một khoảng thời gian nhất định. Theo dõi chỉ số này giúp bạn quản lý hàng tồn kho hiệu quả, tránh lãng phí do tồn kho quá lâu hoặc thiếu hụt nguyên liệu.
Công thức:
Hệ số quay vòng hàng tồn kho = Giá vốn hàng bán ÷ [(Giá trị hàng tồn kho đầu kỳ + Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ) ÷ 2]
Ví dụ: 450 triệu đồng giá vốn hàng bán ÷ [(320 triệu đồng hàng tồn kho đầu kỳ + 270 triệu đồng hàng tồn kho cuối kỳ) ÷ 2] = 1.5. Tức là cứ 2 tháng, hàng tồn kho quay vòng 3 lần.
Biên Lợi Nhuận Ròng (Net Profit Margin)
Biên lợi nhuận ròng là tỷ lệ phần trăm lợi nhuận sau khi đã trừ tất cả các chi phí khỏi tổng doanh thu. Đây là chỉ số quan trọng phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh tổng thể.
Công thức:
Biên lợi nhuận ròng = (Tổng doanh thu – Chi phí vận hành) ÷ Tổng doanh thu
Độ Phủ Trung Bình (Average Cover)
Độ phủ trung bình là số tiền trung bình mỗi khách hàng chi tiêu tại nhà hàng của bạn. Chỉ số này giúp bạn đánh giá hiệu quả bán hàng và mức độ hài lòng của khách hàng.
Công thức:
Độ phủ trung bình = Tổng doanh thu ÷ Số khách
Ví dụ: 50 triệu đồng doanh thu ÷ 100 khách = 500.000 đồng/khách.
Hệ Số Quay Vòng Bàn (Table Turnover Ratio)
Hệ số quay vòng bàn cho biết số lần một bàn được sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định. Chỉ số này càng cao, càng chứng tỏ nhà hàng hoạt động hiệu quả, phục vụ được nhiều khách hàng hơn.
Công thức:
Hệ số quay vòng bàn = Số lượng khách được phục vụ ÷ Số chỗ ngồi
Ví dụ: 120 khách ÷ 40 chỗ ngồi = 3. Mỗi bàn phục vụ trung bình 3 khách trong một buổi tối.
Tỷ Lệ Nhân Viên Nghỉ Việc (Employee Turnover Ratio)
Tỷ lệ nhân viên nghỉ việc phản ánh mức độ ổn định của đội ngũ nhân viên. Tỷ lệ cao có thể cho thấy vấn đề về môi trường làm việc hoặc quản lý nhân sự.
Công thức:
Tỷ lệ nhân viên nghỉ việc = (Số nhân viên rời đi ÷ Tổng số nhân viên) x 100
Chi Phí Thu Về Khách Hàng Mới (Customer Acquisition Cost – CAC)
CAC là chi phí trung bình để có được một khách hàng mới thông qua các hoạt động marketing. Chỉ số này giúp bạn đánh giá hiệu quả của các chiến dịch marketing.
Công thức:
Chi phí thu về khách hàng mới = Chi phí marketing ÷ Tổng số khách hàng mới
Tỷ Lệ Giữ Chân Khách Hàng (Customer Retention Ratio)
Tỷ lệ giữ chân khách hàng cho biết khả năng nhà hàng duy trì khách hàng cũ. Giữ chân khách hàng cũ thường ít tốn kém hơn so với việc tìm kiếm khách hàng mới.
Công thức:
Tỷ lệ giữ chân khách hàng = [(Tổng số khách hàng – Tổng số khách hàng mới) ÷ Tổng số khách hàng] x 100
Kết Luận
Nắm vững và theo dõi 13 chỉ số tài chính trên sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về hoạt động kinh doanh cafe, nhà hàng, quán ăn, từ đó đưa ra quyết định chiến lược phù hợp, tối ưu hóa chi phí và nâng cao lợi nhuận. Đừng quên phân tích và so sánh các chỉ số này theo thời gian để đánh giá sự phát triển và kịp thời điều chỉnh chiến lược kinh doanh.
KHOINGHIEPLONGTHANH.VN là website chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp và truyền lửa đam mê cho giới trẻ. Chúng tôi cung cấp các bài viết, tài liệu và nguồn lực hữu ích về khởi nghiệp trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả F&B. Hãy truy cập website https://khoinghieplongthanh.vn/ hoặc liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 0932 406 749 hoặc email [email protected] để được tư vấn và hỗ trợ. Địa chỉ văn phòng: 39 Đường Khởi Nghiệp, Phường 10, Quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam.
