Chuyển đổi số (Digital Transformation) đang là xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ 4.0. Tuy nhiên, định nghĩa về chuyển đổi số vẫn chưa được thống nhất hoàn toàn. Bài viết này sẽ phân tích các định nghĩa, mô hình kinh doanh số, thách thức và ví dụ thực tế về chuyển đổi số, giúp doanh nghiệp Việt Nam định hướng chiến lược chuyển đổi số hiệu quả.
Hình 1: Ước tính tác động tiềm ẩn của chuyển đổi số đến GDP Việt Nam (Nguồn: Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam & SCIRO)
Định nghĩa Chuyển Đổi Số: Nhiều Quan Điểm, Một Mục Tiêu
Theo Gartner, chuyển đổi số là “việc sử dụng công nghệ số để thay đổi mô hình kinh doanh, tạo ra cơ hội, doanh thu và giá trị mới”. Microsoft định nghĩa chuyển đổi số là “việc tư duy lại cách thức tổ chức kết hợp con người, dữ liệu và quy trình để tạo ra giá trị mới”.
Tại Việt Nam, chuyển đổi số được hiểu là “việc sử dụng dữ liệu và công nghệ số để thay đổi tổng thể và toàn diện mọi khía cạnh của đời sống kinh tế – xã hội, tái định hình cách sống, làm việc và tương tác”. Điều này cho thấy chuyển đổi số không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn là sự thay đổi tư duy, chiến lược và quy trình vận hành.
Khung Mô Hình Kinh Doanh Số: Chọn Lựa Chiến Lược Phù Hợp
Khung mô hình kinh doanh số (DBM) của P. Weill và S. L. Woerner (MIT) giúp doanh nghiệp xác định vị trí hiện tại và hướng chuyển đổi:
1. Nhà Cung Ứng (Supplier)
Bán sản phẩm thông qua doanh nghiệp khác, hiểu biết hạn chế về khách hàng cuối. Ví dụ: Công ty bảo hiểm bán qua đại lý, hãng điện tử bán qua nhà bán lẻ.
2. Doanh Nghiệp Bán Hàng Đa Kênh (Omnichannel)
Tích hợp chuỗi giá trị, đa dạng sản phẩm và kênh trải nghiệm, tạo ra sự thay đổi tích cực cho khách hàng. Khách hàng có thể tiếp cận sản phẩm qua nhiều kênh, cả trực tuyến và ngoại tuyến, mang lại trải nghiệm liền mạch.
3. Nhà Sản Xuất Linh Hoạt (Modular Producer)
Cung cấp sản phẩm/dịch vụ dễ dàng thích ứng với mọi hệ sinh thái (“plug and play”). Tính linh hoạt giúp họ dễ dàng hợp tác và mở rộng thị trường.
4. Doanh Nghiệp Điều Khiển Hệ Sinh Thái (Ecosystem Driver)
Tổ chức và điều phối mạng lưới doanh nghiệp, thiết bị và khách hàng, tạo giá trị cho tất cả bên tham gia. Ví dụ: Các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội.
Ba Thách Thức Của Chuyển Đổi Số
Chuyển đổi số mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra những thách thức:
1. Nội Dung Chất Lượng
Doanh nghiệp cần nội dung chất lượng, đáp ứng nhu cầu khách hàng và được cập nhật thường xuyên. Nội dung hấp dẫn giúp thu hút và giữ chân khách hàng, thúc đẩy doanh thu.
2. Trải Nghiệm Khách Hàng Vượt Trội
Doanh nghiệp cần theo dõi sát sao hành vi và mong muốn của khách hàng, đầu tư vào giao diện người dùng và tạo cơ hội tương tác, hợp tác.
3. Phát Triển và Tái Sử Dụng Nền Tảng Số Hóa
Nền tảng số hóa chung cho toàn doanh nghiệp giúp tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Ví Dụ Thực Tế Về Chuyển Đổi Số Thành Công
TripAdvisor: Mô hình Ecosystem Driver
TripAdvisor, nền tảng du lịch trực tuyến hàng đầu thế giới, đã xây dựng một hệ sinh thái kết nối du khách với các nhà hàng, khách sạn và dịch vụ du lịch. Họ cung cấp nội dung phong phú, đa dạng và trải nghiệm người dùng liền mạch.
Ngân Hàng DBS (Singapore): Mô hình Omnichannel
DBS đã chuyển mình từ một ngân hàng truyền thống với dịch vụ kém thành ngân hàng số hàng đầu thế giới bằng cách tập trung vào trải nghiệm khách hàng, tối ưu hóa quy trình và ứng dụng công nghệ tiên tiến.
Ngân Hàng Commonwealth Bank (Úc): Tối ưu hóa Hệ thống
CBA đã xây dựng nền tảng công nghệ mạnh mẽ, tích hợp các hệ thống riêng lẻ, giúp cải thiện dịch vụ khách hàng, giảm chi phí và tạo điều kiện cho việc phát triển dịch vụ mới.
Lựa Chọn Chiến Lược Chuyển Đổi Số Phù Hợp
Doanh nghiệp cần xác định mục tiêu và nguồn lực để lựa chọn chiến lược chuyển đổi số phù hợp. Nếu muốn tăng doanh thu mới, hãy tập trung vào nội dung số. Nếu muốn bán chéo và tăng doanh thu trên mỗi khách hàng, hãy tập trung vào trải nghiệm khách hàng. Nếu muốn nâng cao hiệu quả và linh hoạt, hãy tập trung vào xây dựng và khai thác hệ thống.
Kết Luận
Chuyển đổi số là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự đầu tư nghiêm túc về công nghệ, con người và quy trình. Việc lựa chọn mô hình kinh doanh số phù hợp, giải quyết các thách thức và học hỏi từ những ví dụ thành công sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam vững bước trên con đường chuyển đổi số.
Khởi Nghiệp Long Thành (KHOINGHIEPLONGTHANH.VN) là website chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp và truyền lửa đam mê cho giới trẻ. Chúng tôi cung cấp các bài viết, tài liệu và tư vấn về khởi nghiệp, giúp bạn biến ý tưởng kinh doanh thành hiện thực. Hãy truy cập website https://khoinghieplongthanh.vn/ hoặc liên hệ hotline 0932 406 749 để biết thêm chi tiết. Địa chỉ: 39 Đường Khởi Nghiệp, Phường 10, Quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam. Email: [email protected].
