Nokia, một cái tên từng gắn liền với sự thống trị trong ngành công nghiệp di động, đã trải qua một hành trình đầy thăng trầm từ đỉnh cao vinh quang đến bờ vực thất bại. Trong thập niên 1990 và đầu những năm 2000, Nokia là biểu tượng của sự đổi mới và tiên phong, tạo dựng được một đế chế hùng mạnh trên toàn cầu. Thế nhưng, câu chuyện thành công ấy đã kết thúc đầy tiếc nuối với sự sụp đổ chóng vánh. Liệu sự trỗi dậy của Apple, Google và Samsung có phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến kết cục này? Bài viết này sẽ cùng bạn khám phá sâu hơn những yếu tố then chốt đằng sau sự sụp đổ của đế chế Nokia, từ đó rút ra những bài học quý giá cho các doanh nghiệp khởi nghiệp.
Nokia – đế chế 150 tuổi và sự sụp đổ chóng vánhHình ảnh: Biểu tượng Nokia – một thời hoàng kim của ngành công nghiệp di động.
Thiếu Sẵn Sàng Duy Trì Thành Công: Bài Học Về Năng Lực Sản Xuất
Đầu thập niên 1990, Nokia vận hành theo mô hình khởi nghiệp, đề cao tốc độ và sự linh hoạt. Chiến lược quyết định nhanh chóng này đã giúp Nokia chiếm lĩnh thị trường châu Âu và Mỹ. Tuy nhiên, khác với Huawei, Nokia không tập trung vào phát triển chip và công nghệ cốt lõi. Thành công ban đầu đến từ việc tận dụng các mảng kinh doanh khác để hỗ trợ sản xuất điện thoại. Điều này dẫn đến việc Nokia không đáp ứng kịp nhu cầu thị trường khi doanh số tăng vọt giữa những năm 90, chuỗi cung ứng rơi vào khủng hoảng.
Sự ra đời và sụp đổ của đế chế điện thoại Nokia – VnExpress Kinh doanhHình ảnh: Một mẫu điện thoại Nokia cổ điển.
Nokia đã nhanh chóng tăng cường năng suất để vượt qua đối thủ, trở thành số 1 trong thị trường di động, doanh thu tăng 503% từ 1996 đến 2000. Tuy nhiên, thành công này lại gieo mầm cho những vấn đề nội bộ. Bài học rút ra là: Khởi nghiệp thành công cần đi đôi với khả năng quản lý và mở rộng quy mô sản xuất bền vững.
Thiếu Tầm Nhìn Công Nghệ Dài Hạn: Câu Chuyện Về Sự Đổi Mới
Trong giai đoạn đỉnh cao, Nokia tập trung vào kinh doanh điện thoại và tìm kiếm cơ hội mới, nhưng các dự án khác đều thất bại. Nokia cố gắng tăng doanh số bằng cách tích hợp công nghệ mới như camera và phân khúc thị trường theo sở thích người dùng. Chiến lược này ban đầu thành công, nhưng sau đó dẫn đến việc sản xuất nhiều sản phẩm na ná nhau, thiếu sự đột phá.
Hình ảnh: Nokia 9000 Communicator – một trong những chiếc điện thoại thông minh đầu tiên.
Áp lực tăng trưởng ngắn hạn khiến đội ngũ phát triển của Nokia khó sáng tạo. “The Five” – nhóm thúc đẩy đổi mới, đã giới thiệu Nokia N9000 Communicator và 7650 (điện thoại có camera đầu tiên của Nokia). Tuy nhiên, ban lãnh đạo lại tập trung vào phần cứng, bỏ qua phần mềm và cả xu hướng điện thoại nắp gập. Khi Nokia nhận ra sai lầm thì đã quá muộn.
Hình ảnh: Nokia 7650 – chiếc điện thoại đầu tiên của Nokia được trang bị camera.
Bài học ở đây là tầm nhìn dài hạn và sự đổi mới liên tục là yếu tố sống còn cho doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ.
Rối Loạn Tổ Chức và Đấu Đá Nội Bộ: Nguy Cơ Từ Bên Trong
Năm 2004, CEO Jorma Ollila nhận ra tầm quan trọng của điện thoại thông minh và hệ điều hành. Ông tái cấu trúc công ty theo mô hình ma trận, nhưng điều này lại gây chia rẽ nội bộ, dẫn đến sự ra đi của các thành viên chủ chốt trong “The Five”. Sự tan rã này làm mờ nhạt tư duy chiến lược của Nokia.
Hình ảnh: Jorma Ollila – Cựu CEO của Nokia.
Từ 2004 đến 2013, Nokia trải qua 4 lần tái cấu trúc lớn. Stephen Elop trở thành CEO năm 2010, nhưng trong 3 năm, lợi nhuận Nokia giảm 95%, thị phần giảm còn 3,4%. Elop bị chỉ trích vì mức lương cao và việc từ chối giảm thưởng năm 2013.
Hình ảnh: Stephen Elop – người kế nhiệm Jorma Ollila.
Bài học: Sự ổn định trong quản lý và đoàn kết nội bộ là nền tảng cho sự phát triển bền vững.
Lựa Chọn Sai Lầm Về Nền Tảng: Bước Ngoặt Định Mệnh
Khi Apple và Google ra mắt iOS và Android, Nokia vẫn trung thành với hệ điều hành Symbian lỗi thời, khiến các nhà phát triển ứng dụng e ngại. Nokia cố gắng phát triển Maemo, đổi tên thành MeeGo, nhưng lại không được hỗ trợ. Vì lý do tài chính (Microsoft trả một khoản tiền lớn), Nokia chọn Windows Phone, nhưng hệ điều hành này không thể cạnh tranh với Android và iOS.
Hướng dẫn cách xuống đời Nokia Lumia từ bản Windows Phone 8.1 Preview – Fptshop.com.vnHình ảnh: Giao diện Windows Phone trên Nokia Lumia.
Bài học: Thích ứng với xu hướng công nghệ và lựa chọn nền tảng phù hợp là yếu tố then chốt.
Tự Mãn Và Đánh Giá Thấp Đối Thủ: Sai Lầm Chết Người
Khi iPhone ra mắt, Nokia đánh giá thấp sản phẩm này và tự tin vào phần cứng của mình. Họ tập trung vào dòng Xpress Music, nhưng tính năng cảm ứng không được đánh giá cao. Sự tự mãn và thiếu đánh giá đúng đối thủ đã khiến Nokia phải trả giá.
Nokia 5800 XpressMusic – Wikipedia tiếng ViệtHình ảnh: Nokia 5800 XpressMusic.
Lãnh Đạo Bảo Thủ, Thiếu Kiến Thức Công Nghệ: Gót Chân Achilles
Dưới thời Olli-Pekka Kallasvuo, Nokia bắt đầu suy thoái. Ban lãnh đạo mới không lắng nghe nhân viên và người dùng, chỉ tập trung vào lợi nhuận. Các CEO sau đó cũng thiếu kiến thức và kinh nghiệm công nghệ.
Hình ảnh: Olli-Pekka Kallasvuo – Cựu CEO của Nokia.
Bài Học Từ Quá Khứ: Cánh Cửa Tương Lai
Apple và Google: Đi khác đường nhưng lại về cùng một đích!Hình ảnh: Sự cạnh tranh giữa Apple và Google đã thay đổi cục diện thị trường di động.
Sự sụp đổ của Nokia là bài học đắt giá về tầm quan trọng của việc thích ứng với thay đổi, đổi mới công nghệ, quản lý hiệu quả và lắng nghe thị trường. Đây là những bài học kinh nghiệm quan trọng cho các startup Việt Nam.
Khởi Nghiệp Long Thành: Đồng Hành Cùng Hành Trình Khởi Nghiệp
KHOINGHIEPLONGTHANH.VN là website chuyên chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp, truyền lửa đam mê cho giới trẻ. Chúng tôi cung cấp những bài học kinh nghiệm, kiến thức thực tế, và nguồn cảm hứng cho những ai đang ấp ủ giấc mơ khởi nghiệp. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, Khởi Nghiệp Long Thành cam kết mang đến giá trị thiết thực cho cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam. Hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 0932 406 749, email [email protected] hoặc truy cập website https://khoinghieplongthanh.vn/ để biết thêm thông tin chi tiết. Địa chỉ văn phòng: 39 Đường Khởi Nghiệp, Phường 10, Quận Tân Phú, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam.
